TBMM genel kurulundan görüşülen yeni torba kanun ile esnaflar için Ahilik Sandığı kurulması ve esnaflarında işsizlik maaşı alması öngörülmüştür. İlgili yasa Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu’ nun talebi üzerine yasanın uygulamaya geçiş tarihi 1 Ocak 2018‘e ertelenmiştir. Uygulamaya girecek olan ahilik fonu ile iflas eden veya iş yerini kapatmak zorunda kalan esnaflar için belirli bir süre fondan yararlanmaları sağlanacaktır.
Ahilik Nedir?
Ahilik, Hacı Bektaş-ı Veli tavsiyesi ile Ahi Evran tarafından kurulmuş esnaf dayanışma teşkilatıdır. Amacı Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Anadolu’da yaşayan Müslüman Türkmen halkın ticaret, ekonomi, sanat gibi mesleklerde yetişmelerini sağlamaktır. Günümüzün Esnaf Odalarına benzeyen bir işleve sahiptir.
Ahilik Sandığı Nedir?
Torba kanun ile 4447 sayılı işsizlik sigortası kanununa Ek madde 6 ile Ahilik sandığının kurulması düzenlemesi eklenmiştir. Bu kanun ile esnaflar için bir fon kurulacak ve esnaflardan yapılacak prim kesintisi esnafın işsiz kalması durumunda belirli bir süre işsizlik maaşı olarak ödeme yapılmasını sağlayacaktır. Uygulama 4A SSK kapsamında çalışan, işçiler için uygulana işsizlik fonu sistemi benzeri olacaktır.
Esnaf Ahilik Fonu Kimleri Kapsıyor?
Ahilik sandığı düzenlemesi, 5510 sayılı kanuna göre 4-B kapsamında Bağ-Kurlu olarak çalışan sigortalıları kapsamaktadır. Bu kapsamda isteğe bağlı sigortalılar, mahalle veya köy muhtarları, tarım-çiftçi Bağ-Kurluları ahilik fonundan yararlanabileceklerdir.
Ahilik Sandığına Girmek Zorunlu mu?
Kabul edilen kanun gereği, kapsama giren ve halen faaliyet gösteren esnaflar kanunun uygulamaya başladığı tarihten itibaren zorunlu sigortalı olacaklardır. Bunun yanında yasa uygulamaya başladıktan sonra esnaf olarak faaliyet göstermeye başlayanlar başladıkları andan itibaren Ahilik sigortasına dahil edileceklerdir.
Ahilik Sigortasına Devlet Katkısı Olacak mı?
Kurulan Ahilik sandığına, belirtilen kapsamda dahil olan sigortalılar için devlet katkısı olacak. Buna göre, sigortalının prim esas kazanç üzerinden %2 kesintiye %1 devlet katkısı sağlanacaktır.
Ahilik Sandığı Prim Kesintisi Ne Kadar Olacak?
Esnaf Ahilik sigorta primi, esnaf esas kazanç üzerinden %2 kesinti yapılacak ve bu kesintiye %1 devlet katkısı olacaktır. Buna göre Bağ-Kurlunun toplam Ahilik sigorta primi %3 olarak gerçekleşecektir. Herhangi bir nedenle esnafın Bağ-Kurdan ayrılması durumunda esnaf işsizlik fonunda biriken paranın geri iadesi yapılmayacaktır.
Esnaf İşsizlik Maaşı Ne Kadar Olacak?
Esnaf Ahilik sigortası kapsamında olan esnaflar başvuruları durumunda esnaf işsizlik maaşı, son 4 aylık prime esas kazançlarının günlük ortalama tutarlarının %40 kadar olacak. Ancak, maaş tutarı asgari ücretin brüt tutarının %80’ inini geçemeyecek. Yapılan maaş ödemesi damga vergisi harici kesintiye tabi tutulmayacaktır.
Esnaf İşsizlik Maaşı Şartları Nelerdir?
Tasarıya göre esnaf işsizlik maaşından yararlanabilmesi için aşağıdaki koşulları sağlamış olması gerekmektedir.
- Esnafın iş faaliyetine son verdiği tarihten önce 120 gün kesintisiz Bağ-Kur primi ödemiş olması.
- Faaliyet bitiminden önce son 3 yıl içerisinde 720 gün ödenmiş Bağ-Kur hizmet süresi olması.
- Faaliyetin sona erdiği tarihten itibaren en geç 30 gün içerisinde İŞKUR’a müracaat etmiş olmak.
- Faaliyetin son bulmasından önceki 90 günlük döneme içerisinde ödenmemiş Ahilik sandığı prim borcunun olmaması şartlarının sağlanması durumunda esnaf işsizlik maaşı almaya hak kazanılır.
Esnaf İşsizlik Maaşı Ne kadar Süre Ödenir?
Esnaf işsizlik maaşı ödeme süresi faaliyetin son bulduğu tarihten önceki prim ödeme gün sayısına göre belirlenecektir. Buna göre faaliyetin son bulmasından önce son 3 yıl içinde gerçekleşen faaliyet sürelerine göre maaş ödeme süreleri aşağıdaki şekilde gerçekleşecektir.
- 720 gün faaliyeti bulunan ve Ahilik prim borcu olmayanlar 180 gün maaş alırlar.
- 900 gün faaliyeti bulunan ve Ahilik prim borcu olmayanlar 240 gün maaş alırlar.
- 1080 gün faaliyeti bulunan ve Ahilik prim borcu olmayanlar 300 gün maaş alma hakları olacaktır.
Esnaf İşsizlik Maaşı Ne Zaman Ödenecek?
Ahilik sandığından esnaf işsizlik maaşı almayı hak eden esnafların maaş ödemeleri her ayın 5‘ inde sigortalının kendisine ödenecektir. Ayrıca, hak edilen maaş haciz veya başkasına devir edilemeyecektir.
Bunun yanında Ahilik sandığından işsizlik maaşı almayı hak edenler, işsizlik maaşı aldıkları sür içerisinde hem kendileri hem de bakmakla yükümlü oldukları aile fertleri sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanacaklardır.