Milli gelir, bir ülkedeki yaşayan vatandaşların belirli bir döneme ait refah düzeylerinin ortalamasını gösteren bir kavramdır. Milli gelir nedir sorusunun ekonomi ve bilimsel olarak iki farklı tanımı mevcuttur. Ekonomi tanımı, belirli bir (yıllık) dönemde ülke safi milli gelirinden aynı dönemde ekonomide alınan dolaylı vergiler toplamının çıkarılmasıyla elde edilen tutar, yıllık milli geliri vermektedir. Bilimsel tanımı, belirli bir dönemde ülkedeki bireylerin ürettikleri mal ve hizmetlerin net tutarı kişi başına düşen milli gelir olarak tanımlanmaktadır. Kişi başına düşen milli gelir Amerikan Doları olarak yıllık belirtilir. Milli geliri etkileyen faktörler ikiye ayrılmaktadır. Bu faktörlerden ilki, tüketim fonksiyonudur. Bu fonksiyon; toplumdaki ailelerin ihtiyaç duydukları mal ve hizmetleri satın almak için yaptıkları harcamaların toplamını gösterir. Tüketim fonksiyonunu etkileyen faktörler mevcuttur. Bireyim toplam geliri, bireyin yaşam biçimi ve aile şekli, bireyin yaşam alışkanlıkları, bireyin hayattan bekledikleri ve kararlılığı, ülkenin ekonomik koşuları ve ekonomik veriler, ülkenin bireylere uyguladığı vergi politikası faktörleri Tüketim fonksiyonunu etkileyen faktörlerdir. Milli geliri etkileyen ikinci faktör, Tasarruf fonksiyonudur. Bu fonksiyon; bireyin kazandığı toplam gelirinden harcamaları sonrası kalan tutar tasarruf olarak tanımlanmaktadır. Son dönemlerde ekonomik istikrarsızlık ve oluşabilecek olumsuz durumlar tasarruf yapmanın önemini ön plana çıkarmıştır. Gelirden fazla harcama yapılması demek kişinin borçlanması anlamına gelmektedir buda aileler için istenmeyen bir ekonomik durumdur. Milli gelirle ilgili iki temel kavram vardır. Milli gelir kavramları, Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) ve Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH).
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) Nedir?
Belirlenen bir dönem içerisinde sadece o ülke sınırları içerisinde üretilen mal ve sunulan hizmetlerin o ülke para birimi karşılığında değeridir. Gayri Safi Milli Hasıladan ayıran tarafı sadece yurt içi üretim veya hizmet değerinin dikkate alınmasıdır.
Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) Nedir?
Belirli bir dönem içerisinde bir ülkenin yurt dışında yatırım yapmış ve çalışan vatandaşlarının elde ettikleri gelirlerinin GSYİH eklenmesi, o ülkedeki yabancı yatır ve çalışanların ede ettikleri gelirlerin GSYİH’ den düşülmesi sonrası elde edilen tutar Gayri Safi Milli Hasılayı vermektedir.
Gelişen küreselleşme ile ülkeler arası yatırımların artması ile değerlendirmelerde GSYİH ön plana çıkmış olmasına karşın GSMH halen önemini bir kavram olarak dikkate alınmaktadır.
Milli Gelir Nasıl Hesaplanır?
Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) = Tarım + Sanayi + İnşaat + Ticaret + Ulaştırma, Haberleşme + Mali Kuruluşlar + Konut + Hizmetler Toplamı (Kamu ve Özel) + İthalat Vergisi
Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) = GSYİH + Net yurt dışı elde edilen gelir.